Veelgestelde vragen

Handhaving is niet aan de brandweer. Daarvoor zijn vanuit het Bouwbesluit, de gemeenten verantwoordelijk. In de praktijk is het voor de gemeente moeilijk om te controleren of iedereen de rookmelders op elke woonetage heeft hangen. Bovendien, kopen en ophangen is één, maar wie ziet of jij de rookmelders ook goed onderhouden hebt en of er werkende batterijen in zaten op het moment van brand? Daarom: hang ze niet op voor de minister of voor een verzekeraar, maar op de eerste plaats voor je eigen veiligheid en voor de mensen wiens leven je lief is.

Dit is iets waarover iedere verzekeraar zelf beslist. We verwachten echter dat de meeste verzekeraars deze verplichting niet van invloed laten zijn op de hoogte van de premie of op het uitkeren van een schadebedrag.

• Op de verpakking van de rookmelders moet (NEN of) EN 14604 staan. Dit betekent dat de rookmelder voldoet aan alle noodzakelijke kwaliteitseisen. Je weet dan dat je duidelijke productinformatie en onderhoudsadvies krijgt. Ook weet je dat er bij de productie van de rookmelders rekening gehouden is met duurzaamheids- en milieuaspecten.
• Kijk of je de rookmelders op 220V (stroomnet) moet aansluiten, of dat er accu of batterijen in moeten.
• Kies je voor rookmelders die aangesloten moeten worden op het stroomnet, vraag dan een installateur om ze op te hangen. Ook deze rookmelders zijn na tien jaar aan vervanging toe. Dat komt omdat de meetcel (de sensor) in het apparaat dan z’n beste tijd gehad heeft.
• Advies Brandweer: koop rookmelders die je (draadloos) kunt koppelen. Als één melder afgaat door rook, dan gaat er een signaal naar alle gekoppelde rookmelders. Zo wordt iedereen in huis tegelijk gewaarschuwd. Dit vergroot de kans op voldoende tijd om veilig te vluchten.

En een tip: Zet alvast een terugkerende afspraak in je agenda voor het regelmatig testen, schoonmaken en na 10 jaar vervangen van de rookmelders.

Op elke verdieping in huis moet minimaal één rookmelder hangen. Het advies van de brandweer is om in ieder geval rookmelders op te hangen in de vluchtroute en in de kamers waarin je slaapt. Hang de rookmelders aan het plafond, want rook stijgt. Verstop rookmelders niet achter gordijnen of in een hoekje. Zorg dat je rookmelders minimaal 50 cm vanaf de muur ophangt.

Op vakantie met caravan, camper of in een recreatiewoning? Installeer een rookmelder en liefst ook een koolmonoxidemelder. Zeker als je gebruik maakt van een verwarmingstoestel met gasverbranding. Hang de rookmelder en koolmonoxidemelder ook hier liefst 50 cm van de kant af en dicht bij een mogelijke risicobron.

Haal maandelijks de stofzuiger even langs de rookmelders. Dan blijven ze zo veel mogelijk stofvrij. Als te veel stof zich ophoopt in een melder, functioneert die niet goed meer (en kan hierdoor afgaan terwijl er geen brand is). Test de rookmelders iedere maand door de testknop in te drukken. Wacht met het vervangen van een batterij niet tot deze helemaal leeg is, maar vervang ‘m op een vaste dag in het jaar. Beter nog schaf rookmelders aan met batterijen die 10 jaar meegaan.

• Waarschuw je huisgenoten
• Ga zo snel mogelijk naar buiten
• Bel het alarmnummer 112 en volg de aanwijzingen van de hulpdienst op.

En denk ook nog even aan:

Nieuwe rookgasafvoer

Bij installatie van een nieuwe ketel moet de rookgasafvoer vervangen worden. Rookgasafvoeren zijn ontworpen om net zo lang mee te gaan als een cv-ketel, niet veel langer. Hierop besparen kan tot lekkages en daardoor koolmonoxidevergiftiging leiden.
Bron: Consumentenbond

De eerste lichamelijke symptomen van een koolmonoxidevergiftiging lijken op een griepje: lichte hoofdpijn, misselijkheid, overgeven en vermoeidheid. Ook voel je je verward, slaperig en je krijgt een versnelde hartslag. Bij een hoge concentratie koolmonoxide treden er ernstige symptomen op zoals: bewusteloosheid, coma, blijvende hersenschade met mogelijk overlijden als gevolg.

A. Kijk kritisch naar jouw (open) verbrandingstoestel zoals de kachel, geiser, cv- of combiketel

• Een geeloranje vlam in een gastoestel wijst op een gebrek aan zuurstof. Bij een goede verbranding is deze vlam blauw. Neem contact op met een gecertificeerde installateur bij een geeloranje vlam.
• Bevat het apparaat sporen van corrosie, roest of roet? Deze sporen wijzen op een slechte staat van het toestel, vaak met slechte verbranding. Neem contact op met een gecertificeerde vakman.
• Is de aansluiting op het rookgasafvoerkanaal intact en is het traject van dit kanaal zo verticaal mogelijk? Bochten en horizontale stukken in het afvoerkanaal verstoren de trek in het afvoerkanaal.
• Laat jouw verbrandingstoestel jaarlijks controleren door een gecertificeerde vakman. Vaak kun je aan een sticker op het toestel zien wanneer deze voor het laatst is gecontroleerd. Laat het werk uitvoeren door een vakbekwame, gecertificeerde monteur. Hierover kun je navraag doen bij Techniek Nederland.
• Vensters of muren die bedekt zijn met damp (condensatie), kunnen wijzen op een onvoldoende afvoer van de verbrandingsgassen. Neem contact op met een gecertificeerde vakman.
• Heb je een kolen-of houtkachel? Verwijder regelmatig de as. Wanneer de as in de aslade tot aan het rooster komt, wordt onderaan niet meer geventileerd. De verbranding zal onvolledig zijn, met een groter risico op de vorming van koolmonoxide.
• De schoorsteen moet minstens één keer per jaar gereinigd worden. Laat dan ook meteen de luchtdichtheid van de verbindingen nakijken.

B. Ventileer goed

Een goede ventilatie is van groot belang voor de gezondheid van jou en je huisgenoten. Dat betekent niet dat je alle ramen wagenwijd moet openzetten. Het gedeeltelijk dag en nacht openzetten van bijvoorbeeld luchtroosters of kiepramen volstaat. Wil je meer weten over goed ventileren, neem dan contact op met de GGD in jouw regio.

C. Plaats een werkende koolmonoxidemelder

Deze waarschuwt je als er koolmonoxide in je huis vrijkomt. Zie ook ‘Koolmonoxidemelder – waar plaats je die?’ voor de juiste plek.

Nee, u hoeft niet aan de gemeente te melden dat u een laadpaal op eigen terrein wilt plaatsen. Bij plaatsing van een laadpaal in uw parkeergarage adviseren wij de hierboven benoemde maatregelen.

Elke parkeergarage is anders en vraagt daarom om maatwerk per situatie. Om de specifieke situatie van uw eigen (ondergrondse) parkeergarage te beoordelen kunt u een brandveiligheidsdeskundige van een ter zake kundig adviesbureau vragen om een brandveiligheidsscan uit te voeren. Bespreek met deze brandveiligheidsdeskundige welke maatregelen in uw situatie kunnen worden toegepast.

Voor nieuw te bouwen parkeergarages met een gebruiksoppervlakte van maximaal 1.000 m² gelden de rechtstreeks werkende prestatie-eisen van het Bouwbesluit 2012. Voor bestaande parkeergarages geldt een grenswaarde van maximaal 3.000 m². Bij overschrijding van deze grenswaarden moet, volgens artikel 1.3 van het Bouwbesluit 2012, een gelijkwaardige mate van brandveiligheid worden gerealiseerd als beoogd is met de voorschriften. Om een gelijkwaardige mate van brandveiligheid te realiseren zijn meestal aanvullende voorzieningen nodig; denk bijvoorbeeld aan een sprinklerinstallatie. De eisen in het Bouwbesluit zijn erop gericht de kans op slachtoffers bij een brand in een parkeergarage te beperken en de kans op branduitbreiding naar gebouwen op een ander perceel te beperken.

Voor elektrische voertuigen en laadvoorzieningen in parkeergarages zijn nog geen specifieke brandveiligheidseisen opgenomen in het Bouwbesluit 2012. Het Ministerie van BZK heeft overigens wel het voornemen om voor nieuwe parkeergarages een aantal voorschriften toe te voegen. Zie hiervoor verder de internetconsultatie. Bovendien zijn de voorschriften van het Bouwbesluit 2012 slechts minimumeisen.

Om de andersoortige risico’s die het parkeren en laden van elektrische voertuigen in parkeergarages met zich meebrengt te beperken, adviseren we voor dit moment om de mogelijke maatregelen in de publicatie Brandveiligheid parkeergarages met elektrisch aangedreven voertuigen te bezien op effectiviteit en haalbaarheid in een gesprek beheerder/eigenaar en een brandveiligheidsadviseur. Een verder uitgewerkt plan kan vervolgens worden voorgelegd aan de veiligheidsregio.

Bouwkundige maatregelen

• Overleg met een constructeur over eventueel mogelijke extra bescherming van de bouwconstructie nabij parkeerplekken met laadvoorzieningen.
• Plaats voor de laadpalen een aanrijbeveiliging, of breng deze aan op een plek waar aanrijden onmogelijk is.

Installatietechnische maatregelen

• Zorg voor een voorziening waarmee bij calamiteiten in één handeling alle laadvoorzieningen stroomloos kunnen worden geschakeld door aanwezigen of brandweer.
• Plaats de parkeerplaatsen voor elektrisch aangedreven voertuigen, laadpalen/-voorzieningen:
  –  niet op plaatsen waar ventilatielucht wordt toegevoerd zoals een open gevel van de parkeergarage.
  –  indien mogelijk op een open bovenste parkeerdek van een parkeergarage
  –  niet ter plaatse van een vluchtroute voor personen.
• Positioneer afvoerkanalen zodanig dat zo veel mogelijk wordt voorkomen dat verbrandingsproducten die uit de garage komen overlast voor de omgeving veroorzaken.

Organisatorische maatregelen

• Zorg naast snelle detectie voor opvolging van een brandalarm: hoe eerder daadwerkelijk kan worden vastgesteld dat er brand is, hoe sneller de brandweer wordt gewaarschuwd, hoe groter de kans dat de brandweer de brand mogelijk nog kan bestrijden zonder onaanvaardbare risico’s te lopen.Geef bewoners/gebruikers duidelijke instructies, zodat zij weten hoe zij moeten handelen bij calamiteiten en leg deze instructies vast in een ‘Instructie hoe te handelen bij brand’.
• Maak goede afspraken over het veilig gebruik van de laadpalen. Zie hiervoor ook de infographic: LINK
• Neem contact op met de verzekeringsmaatschappij (meldingsplicht). Deze beoordeelt of er sprake is van verhoging van het (brand)risico. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de verzekeringspolis en voor de parkeergarage.

Maatregelen t.b.v. repressieve inzet

• Positioneer parkeerplaatsen en laadpalen/-voorzieningen:
  –  zo veel mogelijk dicht bij de in- en uitritten van de garage
  –  zo veel mogelijk op het straatniveau.
• Zorg dat elektrische voertuigen op een bepaalde vooraf afgesproken plaats in de parkeergarage staan en maak dat kenbaar bij de toegang van de parkeergarage.
• Zorg voor de herkenbaarheid van een parkeerplaats met laadpaal/-voorziening.
• Richt de bluswatervoorziening/waterwinning in op de aanwezigheid van elektrisch aangedreven voertuigen.

Verder is de installatie van sprinklers of watermistsystemen de meest passende maatregel om de ontwikkeling van de brand te beperken en om branduitbreiding tussen de voertuigen te voorkomen.

Kijkend naar de kans op brand en het effect bij een brandend elektrisch voertuig, is duidelijk dat er andersoortige risico’s zijn wanneer elektrische voertuigen geparkeerd en opgeladen worden in een parkeergarage. Zo ontwikkelen branden met elektrische voertuigen zich anders qua brandverloop en brandduur. Door het ontstaan van toxische verbrandingsproducten kan er een situatie ontstaan die voor het vluchten en bestrijden van de brand ongunstig is. Ook de rest van het brandende voertuig (met name de kunststofonderdelen) zorgt, net als bij conventionele voertuigen met kunststofonderdelen, al voor ernstig toxische rook, waardoor het vluchten op zich al zeer kritiek is.

Systemische gezondheidseffecten door blootstelling aan HF-houdende rook van li-ion battery packs lijken onwaarschijnlijk. Daarnaast is het blussen van branden met elektrische voertuigen lastiger. Verder zorgt het opladen van voertuigen in parkeergarages voor andersoortige risico’s: dit is namelijk een extra activiteit ten opzichte van het enkel parkeren van een voertuig. Zie voor meer informatie het artikel Brandveiligheid van parkeergarages en duurzame brandstoffen in magazine Vexpansie.

Overigens, het bestrijden van een brand in een (ondergrondse) parkeergarage is ook zonder elektrische auto’s of laadpalen al lastig voor de brandweer.