‘Was de rookmelder niet afgegaan, dan waren we er niet meer geweest’

Modern meubilair en oplaadbare apparaten zorgen voor heviger en gevaarlijkere branden. Chiara uit Schiedam overkwam het onlangs toen een hoverboard aan de oplader ’s nachts in brand vloog: ‘Ik ben niet alleen mijn twee honden kwijt, maar ook al mijn bezittingen. De brandweer zei dat het een kwestie van seconden was. Als we de rookmelder niet hadden gehoord, hadden ook mijn kinderen en ik het niet overleefd’. Morgen starten Brandweer Nederland en de Nederlandse Brandwonden Stichting de campagne ‘Rookmelders redden levens’ om slachtoffers van een woningbrand te voorkomen.

De brand bij Chiara staat niet op zich. Joost Ebus van Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) en lid van de Adviescommissie Nationale Brandpreventieweken: ‘Ik zie het dagelijks; branden die zich veel sneller ontwikkelen dan vroeger. En we weten uit recent onderzoek* van de Brandweeracademie dat de rook die daarbij vrijkomt ook veel dodelijker is. Dat komt door de materialen die gebruikt worden zoals polyurethaanschuim in meubilair, maar ook lithium-ion batterijen in oplaadbare apparaten. Als die in brand vliegen staat je kamer binnen de kortste keren vol zeer giftige rookgassen en grote hoeveelheden roet. En dan hebben we het eerder over seconden dan over minuten’. De fabrikant en leverancier moeten ervoor zorgen dat hun producten veilig zijn. Dat is de basis. Maar de consument moet ook weten hoe apparatuur veilig te gebruiken en op te laden. En mocht er dan onverhoopt toch brand ontstaan, dan moet je op tijd gealarmeerd worden. Joost: ‘Elke seconde dat jij eerder weet dat er brand is, geeft je kostbare tijd om veilig buiten te komen. Rookmelders zijn daarbij echt van levensbelang.’

Elke seconde dat jij eerder weet dat er brand is, geeft je kostbare tijd om veilig buiten te komen. Rookmelders zijn daarbij echt van levensbelang.

Rookmelders verplicht in alle woningen

Per 1 juli 2022 is het wettelijk verplicht om in je woning op elke etage met een verblijfsruimte een rookmelder te hebben. Op de campagnewebsite www.rookmelders.nl vind je een handige online tool die een persoonlijk advies geeft hoeveel rookmelders je nodig hebt om aan de rookmelderplicht te voldoen. Ook vind je er advies waaraan je een goede rookmelder herkent, waar je ze moet plaatsen en hoe te onderhouden. En tips om brand te voorkomen, hoe oplaadbare apparaten veilig op te laden en hoe je bij brand veilig buiten komt.

Een 20 cent muntje is alles wat ik nog heb

Op 22 juni 2021 werd Chiara wakker van het gepiep van de rookmelder in de woonkamer: ‘Beneden aangekomen wist ik dat het fout zat, ik voelde de intense hitte en zag dikke rook. Ik gilde naar mijn dochter Jacey: ‘Pak Donny en kom naar beneden’. Met haar broertje tegen zich aangedrukt kwam ze de trap af rennen. Ik gilde ‘Naar buiten, nu!’. Eenmaal buiten dacht ik aan onze twee honden. Ik rende het huis weer in, om ze te zoeken. Binnen explodeerde er iets en het vuur leek wel armen te hebben die me wilden grijpen. Ik heb niet in de vlammen gestaan, maar toch zijn door de hete rook mijn wimpers en handen verbrand. Ik kon geen adem meer halen en moest naar buiten, terwijl ik zo graag mijn honden wilde vinden. De inmiddels gearriveerde brandweer beloofde me dat zij de honden zouden zoeken. Daar stonden we dan, buiten, in ons ondergoed! Niets hadden we meer.’

Chiara en haar kinderen werden met verschillende ambulances naar het ziekenhuis vervoerd, waar ze horen dat de twee honden bij de brand zijn omgekomen. Chiara: ‘Ons huis is nu nog steeds onbewoonbaar. We wonen in de noodopvang, maar voelen ons daar verloren. We zijn letterlijk alles kwijt, foto’s van mijn overleden moeder, de honden, onze kleding. Slechts één ding heb ik uit ons huis kunnen redden, een muntje van 20 eurocent. Ik zie dat ondanks alle verdriet toch ook als ons geluksmuntje. Want we zijn weliswaar heel veel dierbare dingen kwijt, maar we leven nog! De brandweer heeft mij later verteld dat het slechts seconden heeft gescheeld. Was de rookmelder niet afgegaan, dan waren wij er waarschijnlijk niet meer geweest. En voor mij is mijn dochter Jacey de grootste held. Ze was toen pas 12, maar heeft haar 2-jarige broertje gered door hem uit bed te halen en hem te beschermen tegen de rook.’

‘Rookmelders redden levens’ is een campagne van het Netwerk Nationale Brandpreventieweken; een initiatief van de Nederlandse Brandwonden Stichting, Brandweer Nederland, het IFV en het Verbond van Verzekeraars om het aantal slachtoffers van woningbranden in Nederland tot een minimum te beperken.

*Rookverspreiding in woongebouwen, Brandweeracademie/Instituut Fysieke Veiligheid, 2020