Vrieskou of niet: onze duikers blijven oefenen

De duikers van de brandweer schieten niet alleen te hulp als mensen of dieren te water raken, maar ook als mensen door het ijs zakken. Dus als er ijs ligt, grijpen de duikers die mogelijkheid aan om te oefenen. Gisteren was een mooie kans: op het Paterswoldemeer lag een laagje van een paar centimeter.

Wat het ijsduiken anders maakt dan gewoon duiken, is dat je als duiker geen mogelijkheid hebt tot ‘vrije opstijging’, legt duikinstructeur Arjan Hamersma uit. “Normaal kun je als duiker naar boven zwemmen in overleg met de duikploegleider, maar dat kan niet als er ijs ligt. Je enige weg terug is dan via het wak. Daarom zitten de duikers vast aan een lijn, zodat ze het wak weer terug kunnen vinden.”

Dubbel vast

Arjan: “Als er geen ijs ligt hebben de duikers de mogelijkheid om zich reflexmatig los te maken van die lijn, bijvoorbeeld als ze onder water vast komen te zitten. Maar tijdens het ijsduiken zitten ze dubbel vast en is er geen enkele mogelijkheid om los te komen van de lijn. Zonder de lijn kunnen ze de weg terug namelijk maar heel moeilijk vinden, omdat ze onder water weinig zien en alles op de tast moeten doen.”

Nog iets dat het ijsduiken anders maakt dan ‘gewoon’ duiken: de kou. Normaal gesproken blijven de duikers gemiddeld zo’n half uur onder water, maar nu is dat maximaal tien minuten. Arjan: “Het duikpak en het masker beschermen het lichaam en het gezicht redelijk goed tegen de kou, maar de vingers beginnen na tien minuten toch wel heel koud aan te voelen…”

Warm water

Een trucje om de kou iets draaglijker te maken is om van tevoren warm water in de duikhandschoenen te gieten. “Dat scheelt echt”, merkt duiker Koen Kuiper. Het is de eerste keer dat hij onder het ijs gaat duiken. Hij vindt het spannend, maar heeft er vooral ook zin in. “Het lijkt me een bijzondere ervaring.”

Tijdens de ijsduik zwemmen de duikers zo’n vijftien meter van de kant. Daar krijgen ze de opdracht om met een mes een wak te maken. Dat lukt beide duikers uiteindelijk wel, maar het is niet zo makkelijk als het lijkt: zonder mogelijkheid om je onder water af te zetten moeten ze veel kracht zetten.

Reserveduiker

Na zijn ijsduik zit het er voor Koen nog niet op: hij moet zich gelijk klaarmaken als reserveduiker, want de tweede duiker gaat nu onder het ijs. Koen moet namelijk binnen dertig seconden in het water liggen als zijn collega onder water in de problemen komt.

Tot slot: wat moet je doen als je door het ijs zakt? Arjan: “Probeer rustig te blijven en roep om hulp. Breek het ijs af tot het sterkste stuk en rol op het ijs.” En als dat allemaal niet lukt, is het fijn om te weten dat er geoefende duikers paraat staan om je te redden.