Zo bereiden wij ons voor op natuurbranden
Met het mooie weer is ook het natuurbrandseizoen begonnen. Als het langere tijd droog is wordt de kans op natuurbrand groter. Daar zijn we bij de brandweer niet alleen nu mee bezig, maar ook als het nog regent. Sraar Theeuwen, provinciaal regisseur natuurbrandbeheersing: “Een van de resultaten waar ik heel trots op ben is de realisatie van de Handcrew Zuid-Nederland! En niet alleen dat, we zijn volop met ontwikkelingen bezig voor de beheersing en bestrijding van natuurbranden.”
Handcrew
Het aantal natuurbranden neemt de laatste decennia toe. Ook de omvang van de branden geeft zorgen. Tijdens de Meinweg brand in 2020 woedde in De Peel tegelijkertijd de grootste natuurbrand in Nederland uit de recente geschiedenis. “Hierdoor konden wij bij de Meinweg niet over de handcrew Overijssel beschikken. Daarom hebben wij als Limburg-Noord het initiatief genomen voor een tweede handcrew, die we samen met de 6 zuidelijke regio’s hebben. Daar ben ik enorm trots op ”, legt Sraar uit. Dat geldt ook voor Aschwin Verheijden, een van de teamleiders van de handcrew: “De komende twee jaar willen we door ontwikkelen naar een gelijk niveau als handcrew Overijssel. Bijvoorbeeld met het toepassen van tegenbranden. Met de teamleiders hebben we getraind in Spanje. Enkele teamleden gaan dit jaar naar Polen voor praktijkervaringen.”
Natuurbrand Managementplan
Vanuit Brandweer Limburg-Noord zijn we ons bewust van de risico’s en samen met diverse partners bezig om ons hier op voor te bereiden. “Want alleen meer materiaal om te blussen is niet de oplossing, we kunnen aan de voorkant al veel doen,’ volgens Sraar. In 2021 zijn voor alle natuurgebieden in Nederland de risico’s rondom natuurbrand in kaart gebracht. Voor de gebieden met een hoog risico werken we nu met een Natuurbrand Managementplan. Met zo’n plan bekijken we hoe we de risico’s op onbeheersbare natuurbranden kunnen verminderen. Dat doen we samen met de partners, zoals gemeenten en natuurbeheerders zoals, Staatsbosbeheer, Limburgs Landschap en Natuurmonumenten. Voor de gebieden die geen hoog risico hebben, komt er geen groot plan, maar wel acties om risico’s bij natuurbrand te verminderen.
‘Meer rood is niet het antwoord. Ons doel is om aan de voorkant te investeren om te zorgen dat er minder risicovolle natuurbranden ontstaan. En als er een natuurbrand ontstaat willen we deze in de kiem te smoren. Voordat ze zich ontwikkelen tot onbeheersbare natuurbranden.’
Sraar Theeuwen
Natuurgebieden aanpassen
“Zo onderzoeken we of er voldoende bluswater is in een natuurgebied. Of is het mogelijk om met brandcompartimenten te werken, zodat de brand niet het hele natuurgebied kan afbranden. Zijn er plaatsen waar je met snoeien het gebied beter toegankelijk krijgt voor de brandweer. We kijken ook naar de planten en bomen. Als er veel soorten staan die gemakkelijk vlam vatten, passen we dit aan naar soorten die minder snel branden.”
Ook moeten onze brandweerauto’s goed door een gebied kunnen om de brand te bereiken. Daarom worden deze wegen goed in kaart gebracht, en sommigen waar mogelijk aangepast. Met goede kaarten kunnen de leidinggevenden bij een brand keuzes maken hoe ze de brand snel kunnen bestrijden. Belangrijk bij een natuurbrand is: Waar hebben we een mogelijkheid om hem te laten stoppen!
Oefenen en opleiden
Natuurbrandbeheersing is tegenwoordig een vast onderdeel van het oefenprogramma. Regisseur Natuurbrandbeheersing Peter Kleuskens vertelt: ‘’We zijn heel gericht onze mensen aan het trainen in natuurbrandbestrijding. Deels door het bijbrengen van theoretische kennis, maar ook in het veld.
We organiseren aparte trainingen voor verschillende functies, zoals manschap, chauffeur en (Hoofd) Officier van Dienst. Vorig jaar zijn we bijvoorbeeld gestart met alle chauffeurs te trainen in hoe te rijden in de natuur. Dit doen we in samenwerking met natuurbeheerders. Manschappen gaan dit jaar, in kleine groepjes, ook de natuur in met natuurbeheerders. Een boswachter laat hen dan bijvoorbeeld zien wat hele kwetsbare natuur is en welk water ze wel en niet kunnen gebruiken bij het blussen. Voor de bewustwording is het heel waardevol als een natuurbeheerder dit vertelt en laat zien. Zo proberen we elkaar in elkaars belevingswereld mee te nemen. Daar leren we heel veel van.’’
Betrokken bij inrichting nieuwe natuur
Sraar is provinciaal ketenregisseur. Als er in Limburg natuurgebieden worden hervormd of er komt nieuwe natuur dan wordt natuurbrandbeheersing al bij het inrichten van deze gebieden meegenomen. Bijvoorbeeld om de waterwinning goed te regelen en de bereikbaarheid voor de brandweerauto’s.
Euregio project
Ook komt er een vervolg op het Euregio project dat in 2020 is afgerond. In een nieuw grensoverschrijdend Euregio project gaan wij in Limburg samen met Duitse partners ons samen voorbereiden op mogelijke natuurbranden is de grensstreek. “Ook hier gaan we natuurgebieden beter voorbereiden op mogelijke natuurbranden en gaan we samen oefenen zodat we elkaars werkwijze leren kennen. We hebben in Limburg toch een andere werkwijze als de brandweer in Duitsland. Zo kunnen we bij een natuurbrand betere beslissingen nemen welke tactiek we waar inzetten. Tevens gaan we ons inzetten op voorlichting en communicatie,” aldus Sraar.