Eigen zaak en brandweer: ‘Mensen redden is belangrijker’

Een luid gepiep onderbreekt het gesprek. Prio 1 Reanimatie. Een kleine minuut later zit opticien Pieter-Gerrit Smit als bevelvoerder voorin de brandweerauto. Niet in zijn woonplaats Kockengen, maar in Breukelen, de plaats waar zijn eigen bedrijf Kok Optiek gevestigd is. Acht jaar geleden werd hij brandweerman in Kockengen en sinds vier jaar rukt hij tijdens werktijd ook uit in het naastgelegen dorp Breukelen als zogeheten ‘opstapper’.

“Ik heb lang gedacht dat een eigen zaak en de brandweer niet te combineren waren en al helemaal niet uitrukken tijdens werktijd. Ik kon de klanten toch niet zomaar laten zitten? Maar toen kwam de vraag van de postcommandant in Breukelen of ik bij hen overdag ook wilde uitrukken. Mijn collega’s zeiden: ‘wij redden ons wel’. En het blijkt goed te combineren.”

Wegrennen

Opkomen voor een uitruk betekent dat je als brandweervrijwilliger binnen vier minuten op de kazerne moet zijn. De winkel van Pieter-Gerrit ligt 230 meter vanaf de Breukelse kazerne, dus dat redt hij makkelijk. “Dat geeft me de tijd om snel aan een klant te melden dat ik weg ben en mogelijk wat langer. Vaak zeg ik het ook wel van tevoren dat ik bij de brandweer zit. Meestal is er wel begrip. Ik zeg altijd: ‘als je een hartstilstand krijgt of brand hebt dan wil je ook dat wij komen.’ Mijn collega’s nemen het over of er wordt een nieuwe afspraak ingepland. Het voelt als een luxe dat ik mijn werk kan laten liggen om wat voor een ander te betekenen.”

‘Ik heb als opticien een zittend beroep, ik moet altijd wel even op gang komen. Daarom ga ik rennend naar de kazerne’

Dan is het een kwestie van de zaak uit rennen. “Ik heb als opticien een zittend beroep, ik moet altijd wel even op gang komen. Daarom ga ik rennend naar de kazerne. Even in beweging komen, het ‘luie’ eruit, dan ben ik meteen in actiestand. En het is ook goed voor mijn conditie”, lacht hij.

Leren kennen

Net als op de kazerne in Kockengen hangt er in Breukelen een eigen bluspak voor Pieter-Gerrit. “In het begin vond ik het nog weleens lastig om in Breukelen op te stappen. Het kan prima, want er staat een zelfde blusvoertuig, we worden hetzelfde opgeleid, leren dezelfde procedures en dat maakt dat je met iedereen kunt werken. Maar het is wel fijn om de mensen wat beter te kennen. Daarom pak ik als opstapper regelmatig oefenavonden mee in Breukelen, even mijn gezicht laten zien en een praatje maken. Zeker omdat ik ook als bevelvoerder opstap. Ik vind het belangrijk om elkaar te kennen en te weten wat we aan elkaar hebben.”

‘Brandweer verbroedert, hoe verschillend we ook zijn, we klaren de klus met elkaar’

Op elkaar kunnen vertrouwen, met elkaar een team vormen, dat is de basis van het werken bij de brandweer vindt Pieter-Gerrit. “Brandweer verbroedert, hoe verschillend we ook zijn, we klaren de klus met elkaar. Dat merk je in de auto, maar ook buiten bij een motorkapoverleg tussen bevelvoerders. Die harmonie, misschien wel chemie, is uniek en kom je nergens anders tegen.”

Uitdaging

Toch was het teamwerk voor hem niet de reden om zich acht jaar geleden aan te melden bij Brandweer Kockengen. “De gastouder van onze kinderen zat bij de brandweer. Die is dat gaan aanwakkeren. Nu vond ik het altijd al wel leuk. Mijn oom was beroepsbrandweerman in Gouda en ik logeerde er veel, kwam daar op de kazerne en het was één grote speelplaats voor mij. Toen ik op mijn zeventiende bij mijn ouders ging werken in de zaak en zo’n tien jaar later het optiek-bedrijf van mijn ouders overnam, dacht ik dat het niet meer te combineren was.”

“Maar na ruim twintig jaar in het vak was ik wel op zoek naar wat uitdaging. De brandweer brengt die uitdaging zeker. De hele opleiding Manschap was voor mij volledig nieuw. Ik ben geen klusser, ben meer een denker. Iedere aspirant neemt zijn of haar eigen achtergrond mee en gaat er blanco in. Je leert niet alleen van de instructeurs maar ook van elkaar.”

De boeken in

De opleiding betekende één avond in de week les, daarnaast de oefenavond van korps Kockengen en het maken van leerwerkplekopdrachten. “Dat klinkt veel maar het was prima te combineren. De bevelvoerdersopleiding vond ik zwaarder. Dat was echt flink de boeken induiken. Mijn gezin staat er zeker achter en dat moet ook wel. Onze dochters vinden het vanzelfsprekend dat ik weer een avond naar de brandweer ga.”

Vrij snel na het behalen van zijn Manschap-diploma kwam de vraag of hij ook voor bevelvoerder wilde gaan. “Het was niet mijn doel, ik geef al leiding in mijn eigen zaak en vond het juist leuk om achterin de auto lekker aan het werk te zijn met het team. Maar na wat gesprekken ben ik er wel voor gegaan. Ja, ik miste wel vlieguren, maar in mijn ogen doe je het alsnog met elkaar. Als er bouwkundige uitdagingen zijn dan vraag ik het echt wel aan de timmerman die op de auto zit.”

‘Dan zit je op een dak en slaan een paar meter bij je vandaan de vlammen eruit, dat is best spannend’

Vlammen

De vlieguren gaan de afgelopen jaren hard nu hij bij twee korpsen uitrukt. Het levert indrukwekkende verhalen op. “Kockengen heeft rietenkapbrandbestrijding als specialisme. Dan zit je op een dak en slaan een paar meter bij je vandaan de vlammen eruit. Je werkt volop in de rook, dat is best spannend. Daarnaast kreeg ik in Breukelen te maken met mijn eerste dodelijke slachtoffers bij een groot ongeval op de snelweg. Dat is heftig en je moet het een plek geven. Je leert ermee omgaan. Mijn collega’s vertel ik wel wat als ik terugkom in de winkel, maar geen details. Dat bespreek ik met brandweercollega’s.”

Stop en denk na

“Het brandweerwerk heeft me wel doen nadenken. Als ondernemer ben je gewend hard te werken, snel te schakelen. Het brandweerprincipe ‘stop en denk na’ ben ik ook in mijn werk gaan toepassen. Even afstand nemen van de zaak voor ik beslissingen neem. Ook de incidenten met slachtoffers hebben impact. Het heeft me leren relativeren. Ik ben me door de brandweer wel gaan beseffen dat mensen redden belangrijker is dan centen verdienen. Morgen weer een dag.”

Tekst: Linda Blok / TekstBlok
Foto’s: Bastiaan Miché / Foto Miché
Mei 2023